Omdat ik het niet ken laten!

Alleen nog tegen zich zelf spreekt hij over zijn grote angst dat alle dagen eender zullen zijn, alle mensen en alle levens. Dat alle mensen blinden zijn die in een dikke mist rondtasten. Dat zij steeds dezelfde woorden zeggen, altijd de eigenste terugkerende woorden waarmee ze precies een muur willen bouwen om steun te hebben. Om tegen die muur van valse woorden te leunen en te zeggen: ik loop rond, en ik tast, ik voel dus en ik leef dus, ik leef en ik weet de waarheid.

Omdat we het niet kunnen laten. Uit Abel Gholaerts.

Niet dat hij zo heel graag kleermaker wordt. Het is een gek die iets gaarne wil worden. Nee, maar het is het beste voor hem, zegt de weduwe, zeggen de schaarse klanten. En ik zal bij u komen, ge zult mijn man zijn broeken mogen maken. Zo zit Germain op twee schragen, vol eindekens draad en pluk.

Nochtans is er binnen in hem een andere wereld. Een tragische, een demonische wereld, een heelal van boosaardige en duistere machten die worstelen tegen de goede. De goede winnen steeds. En in zijn vrije uren is hij geen kleermaker, dan is hij romancier, romanschrijver.

Het goede en het kwade is in fabelachtige gevechten verstrikt. Maar het goede overwint op de laatste bladzijde. Alles komt goed uit, iedereen is kontent en gelukkig, niemand is mank, niemand moet broeken maken voor een ander. En zo, binst hij zijn werk gaat afleveren dat in een zwart laken gewikkeld is en over zijn arm hangt, al hinkende, schrijft hij romans in zijn gedachten.

Hij zit ‘s avonds bij de stoof, met zijn nietszeggende bril kijkend naar gelijk wat. Hij schrijft romans maar zet nooit een regel op papier. Hij moet zijn eerste woord nog altijd neerpennen.

Hij kwam in die streken waarvan wij zeggen: het is ginder oorlog, ginder heel verre, ik weet niet juist waar. Daar kwam hij toe en zag het vermassakreerde volk. Hij zag bloed en zonderling gekromde dingen die mensen waren geweest. Hij zag een verlaten vlakte met steengruis waar niemand was gebleven om uit te leggen dat deze vlakte een beroemde stad geweest was. Beroemd om haar rechtspraak en haar eeuwenoude kunstschatten.

De grimlach wou weer rap van zijn gezicht wegslibberen , maar kon niet meer, hij hing aan zijn gezicht vastgeroest. Zodat zijn mond lachte en zijn ogen angstig waren. Een raar masker, voorwaar. Hij vluchtte van daar, en iedere nieuwe weg die hij ging was een gewicht meer op zijn hart. In ieder land herinnerde hij zich uit een ander dat daar schoner was. Schoner, weemoediger en tevens tragischer. Heimwee en vertwijfeling sneden zijn hart in duizend kleine reepkses die overal wat bleven hangen.

Hij zakte af naar het oosten. En op een nacht in een haven zag hij haar die hij in zijn schoonste dromen had gekeken en heimelijk de hoop had gekoesterd in levende lijve te zullen ontmoeten. Het keldergat stond naar alles wat hij op zijn reizen had leren misprijzen. Een reuk van alkohol en zonde, van nikotine, zweet en bedorven vlees walmde vanuit de keldermond naar het ongelijke en glibberige bijgangske. ZIj danste daar ineen doorschijnende blauwe sluier gehuld. En haar lijf gaf vorm en betekenis aan al het onheimelijke dat broeide en gistte in zijn ziel. Het gaf zin en betekenis aan zijn twijfel en zijn grote smart, aan zijn ongeloof en zijn spot

Ja, ik heb Louis Paul Boon weer eens herlezen. Bovenstaande titel blijft een goede aanrader. Geheel in de stijl van berichtgeving eerder deze week:

Maar als gij tot deze jeugd wilt behoren moet ik er u voor waarschuwen dat zij wat te zakelijk is in sommige zaken. Zij kan niet leven zonder wat romantiek, maar zal niet nalaten te vragen: hoeveel kost mij dat beetje romantiek? En de dingen waar wij in onze jeugd van gedroomd hebben vindt zij belachelijk. Doch hierom hoeven wij ons nog niet in een hoekje terug te trekken – de hardste strijd in het leven is immers de strijd om niet bitter te moeten worden

Uw redacteur is zo blij als een kind met nieuwe lettertjes, en wel de volgende :

Louis Paul Boon – Zomer te Ter-Muren
Jefferson and the Rights of Man
Jean-Jacques Rousseau – The social contract and discourses

Om de eerste te citeren:

En dan – ach het is weeral een zee, een chaos en nog m??r, het spijt mij genoeg – maar het is niet meer zozeer de roman van het socialisme, het is meer de roman van de enkeling in een wereld van barbaren: dit boek is opgedragen aan u, dit boek is enkel en allen geschreven voor u – gij enkeling, midden deze wereld van barbaren